Gevoelens van onzekerheid gaan soms dieper dan de oppervlakte
Vroeger (glim)lachte ik niet op foto’s. Wanneer ik glimlachte, deed ik dit altijd voorzichtig om te voorkomen dat mijn mond schuin openging, zoals de foto hieronder. Ik vond het vreselijk dat dit gebeurde en voelde mij vaak niet mooi en onzeker. Ik maakte daarom nooit foto’s waarin ik glimlachte. Dat ik moeite had met alledaagse dingen in het leven, kon ik nog goed verbergen. Maar eenmaal een foto met een ‘rare mond’, was het zichtbaar dat er iets mis was met mij. Wat gaan mensen denken als ze zoiets zien? “Wat is er mis met haar? Kan ze niet normaal lachen?” Ik vroeg mezelf af waarom ik niet mooi was als ik lachte. “Niemand lacht zoals ik. Ik ben anders. Waarom ben ik zo?” Bij elk moment dat ik glimlachte voor een foto of in het dagelijks leven werd ik herinnerd aan het feit dat ik niet zoals iedereen een leuke glimlach heb, en die gedachte leidde naar de gedachte dat ik daardoor niet mooi genoeg was en dat er iets mis was met mij. Ik hechte te veel waarde aan hoe ik eruitzag en besefte op dat moment niet dat het probleem heel ergens anders lag.
“Je hebt zeker weer slordig gegeten, Mena. Waarom ben jij zo?”
Gevoelens van onzekerheid gaan soms dieper dan de oppervlakte. Door aangeboren hersenletsel functioneert mijn lichaam niet altijd zoals behoren. Door het hersenletsel dat ik heb opgelopen, ben ik lichtelijk verlamd aan mijn rechterzijde, waarbij voornamelijk mijn rechterhand niet goed functioneert. Simpele activiteiten of handelingen zoals het dichtknopen van mijn jas deed ik met 1 hand en dit zag er soms vreemd uit voor anderen. Ook mijn glimlach is hierdoor dus anders. Ik voelde mij enorm onzeker. Ik voelde mij onzeker over alles in het leven, door mijn ‘onzichtbare aandoening’: cerebrale parese. Ik kon niets goed doen in mijn ogen, op school niet, thuis niet, bij vrienden. Ik had het gevoel geen controle te hebben over mijn leven. Waar ik wel controle over had, was mijn uiterlijk. Door het richten op mijn uiterlijk probeerde ik mijn gevoel van eigenwaarde te verhogen. Ik moest er perfect uitzien, ik moest de nieuwste mode dragen, mijn haar en make-up moest perfect zitten en anders ging ik niet uit huis. It’s better to arrive late, than to arrive ugly, right? Wanneer ik mezelf lelijk voelde had dat een groot effect op mijn dag; ik was alleen maar bezig met wat anderen dachten over mij. Als iemand mij aankeek, dacht ik dat er wat mis was met mij. Ik rende naar de spiegel om er zeker van te zijn dat ik er normaal uitzag. Misschien zat er een kruimel vast aan mijn gezicht of lippen? Ik voelde dat immers niet. “Je hebt zeker weer slordig gegeten, Mena. Waarom ben jij zo?”
Het koste veel energie om de dag door te komen, wat ik niet altijd had door mijn ‘onzichtbare aandoening’. Ik was te streng voor mijzelf. Het was zeer vermoeiend. Niet alleen omdat ik onnodig vroeg opstond om klaar te maken voor mijn dag, hoe veel druk ik legde op mijzelf om er perfect uit te zien of hoe vermoeiend het ook was voor mijn portemonnee, nee, niet dat alleen. Het was vooral vermoeiend omdat ik zo erg bezig was met iets dat niet hielp om mij beter te laten voelen. Ik koppelde mijn uiterlijk aan mijn zelfvertrouwen en eigenwaarde. Dit zorgde er juist voor dat het gevoel van controle instabiel was, omdat het onmogelijk is om er altijd perfect uit te zien en alles perfect te doen. Ik was er klaar mee.
Ik moest dieper graven dan de oppervlakte wilde ik begrijpen wat er aan de hand was. Bij het graven ontdekte ik dat mijn onzekerheid voortkwam uit angst. Angst dat ik niet goed genoeg was in verschillende opzichten van mijn leven; niet slim genoeg, niet sociaal genoeg, niet aantrekkelijk genoeg, niet sportief genoeg, niet aardig genoeg, niet gelovig genoeg. Wanneer iets niet lukte, bevestigde dit weer dat ik niet goed genoeg was. Dit kon iets simpels zijn als, mijn eyeliner die niet goed gelukt is tot een onvoldoende halen voor een toets. Dit zijn twee hele verschillende situaties die mij precies dezelfde negatieve gedachtes en gevoelens gaven. Het klinkt allemaal erg dramatisch, dat je je zo slecht kan voelen over jezelf vanwege oppervlakkige onderwerpen. Deze situaties waren ook niet de reden van mijn negatieve gedachtes en gevoelens. Het onbegrip voor mijzelf, waarom dingen mij niet lukte zoals elk ander mens in mijn omgeving, dat was de reden voor mijn frustraties, negatieve gedachtes en gevoelens. Deze situaties brachten alleen de negatieve gedachtes op gang, en om hun beurt, ook negatieve gevoelens en uitte dit tot frustraties naar buiten toe.
Om je slecht te voelen vanwege zoiets onbenulligs, is erg ongezond. Er moest iets veranderen. Bewustwording is de eerste stap naar verandering. Die eerste stap is altijd het moeilijkst, maar als je eenmaal die eerste stap hebt genomen, krijg je misschien ook de moed om de tweede te nemen. En wellicht bereik je dan jouw kern. Er is niets mis mee om je mooi te voelen wanneer je iets draagt dat jij leuk vindt of je haar goed zit. Maar wanneer dit een grote invloed heeft op hoe jij je voelt op een dag, dan is het goed om verder te graven tot je de kern hebt gevonden. Ik hou mij nog steeds bezig met mode, omdat ik het leuk vind, maar als dit mij niet lukt, is het ook geen ‘ramp’ meer. Het heeft jaren geduurd om tot dit punt te komen en zelfacceptatie iets waar ik lang mee heb geworsteld. Pas toen ik mijzelf leerde kennen, met stoornissen en al, kon ik mijzelf leren begrijpen en accepteren dat hoe ik ben geboren, is wat mij anders maakt dan anderen. Maar anders zijn is niet per se negatief, dit is wat jou JIJ maakt: het maakt je uniek.